Koncert – Shfaqje       
LINDA RUKAJ & ARBEN BAJRAKTARAJ
15 gusht | 20:00
Pallati i Kulturës – Isniq

Na ishte seç na ishte…

Na ishte një herë një vend ku thuhej se harmonia ekzistonte midis bimëve, kafshëve dhe njeriut. S’kishte as luftëra, as grindje, dhe as inate. Aq bukur shkonin gjërat atje, saqë ai u shkëput i gjithi nga toka dhe u ngjit mbi re. ”Shambhala” quhej ai vend. Disa thonin që është këtu, disa thonin që është atje… madje disa thonin as mos e kërko, është kot fare! Disa të tjerë ngulmuan të dinin se ku ndodhej ky vend. Andaj pyesnin “Si jeni? Nga vini? Ku po veni”? Ku mund të shkoj tjetër njeriu përveç vetvetes? Po ku mund të gjendet “Shambhala” përveçse brenda vetë njeriut?

Nga larg pamë “Shambhalën” tonë. Kujtuam se e gjetëm mbi një kodër. Nga afër na doli të ishte fshati Bënjë, Përmet. Këmbë më këmbë rrugës me gropa u ngjitëm, dhe e gjetëm fshatin pa çati. Plehra në rrugë, plehra buzë përroit, por dallëndyshet hynin e dilnin në dritaret e shtëpive me gur. Dallëndyshet shkojnë aty ku ka ngrohtësi. Po njeriu, pa ngrohtësi shpirti ku shkon?

“E dini si ndriçonte fshati këtu? Si gëlonte jeta, njerëzit dhe gjallëria? Sa herë që dal në ballkon ndjej një mallëngjim që e gëzon por edhe e hidhëron zemrën. Zemra dhemb. Duhet bërë gjithçka që vuajtja të mos e hajë jetën”. Ishin fjalët e nënës Violetë, që na ndoqën gjatë gjithë rrugëtimit.

Udhëtim në kohë e vende të braktisura.
Të rikthehet malli në vend.

Fshati gjithmonë ka nxjerrë këngë, valle, poezi. Me dekada, fshatrat dhe qytezat shqiptare janë shkëputur nga skena e gjallë. Një situatë afërsisht e ngjashme është edhe në vendet e tjera të Gadishullit Ilirik. Sot njerëzit atje kanë referencë vetëm televizionet dhe rrjetet sociale. Pak kush këndon, pak kush kujton vargje. Gjatë udhëtimit tonë nëpër Shqipëri dhe vendeve përreth kënduam e thamë vargje dhe të gjithë u afruan. Të dy ne jemi lindur dhe rritur në vende të vogla dhe me pak gjallëri kulturore. Megjithatë patëm fatin te mahniteshim nga të rrallat shfaqje që vinin në hapësirat tona. Pikërisht këto copëza kujtimi nga fëmijëria na shtynë të krijojmë shfaqjen MALL. Kjo shfaqje synon të jetë urëz lidhëse që sjell frymën e këngës dhe poezisë në sheshet e vendeve të vogla të Shqipërisë. Por edhe në sheshet e qytezave dhe fshatrave të Kosovës, Maqedonisë së Veriut, Malit të z i apo edhe të Kosovës lindore. Një orë gjallni  në këto sheshe me këngë, poezi, një dialog ndjenjash. Si në teatrin bosh të Peter Brook-ut, me rrëfim e emocion t’i afrojmë njerëzit që jetojnë ende në këto vende të gjysmë të harruara.

MALL është një rrugëtim emocional organik dhe jo i ndarë më dysh. Poezia dhe muzika nuk janë në shoqërim të njëra tjerës, por në dialog, në ngacmim, në nxitje, e herë-herë në ballafaqim apo edhe në duel me njëra tjerën. Ato përbëjnë një tërësi dhe e shtyjnë më tutje fillin dramaturgjik. Kthjelltësia e Marije Krajës, i çel portën flakërimeve të Rumit, të cilit i përgjigjet rapsodi blues-man Riza Bllaca, që me vërshim emocional na hedh te lirika mistike e Teki Dervishit. Ëmbëlsia e zërit te Hafsa Zyberit shkrihet në fjalët amshore të Frederik Rreshpjes. Revolta metafizike e Omar Khajamit nolian shkon në kundërpeshë me urtësinë e Ndre Mjedës. Dromcat e humorit bukovskian gjarpërojnë ndër pikëpyetjet e epit të lashtë indian të Mahabharata-s.


————————————————————————————————————–
KORRIK, 2023
————————————————————————————————————–
PALLATI I ËNDRRAVE
(sipas Ismail Kadare dhe Robert Menasse)
një koproduksion në mes Teatri i Qytetit “Hadi Shehu” Gjakovë, transit (Austri) dhe Stralli (Kosovë)

9.7. – 15.7.2023 në GJAKOVË
Prezantimi publik: 
15. korrik në ora 20:00 në Teatri i Qytetit “Hadi Shehu” – Gjakovë

Romani “Pallati i ëndrrave” i shkrimtarit Ismail Kadare, për festivalin ndërkombëtar të artit NËN BRAZA TË KOHËS 23, do të shërbejë si tablo për t`i shpalosur ëndrrat e njerëzve të kohës sonë, për t`iu dhënë shprehje e për t`i bërë ato më frytshme. Kurse, në romanin Zgjerimi të autorit austriak, Robert Menasse, të botuar në vitin 2022, përmes një odiseje mesdhetare, trajtohen aspiratat e Shqipërisë për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian, brenda së cilave shpalosen vizione makthi për të ardhmen që na pret. Motive nga ky roman, janë gërshetuar me “Pallatin e ëndrrave” të Kadaresë.

Ngjashëm si në roman, nga muaji prill 2023, përgjatë fazës përgatitore të festivalit, në fazën e parë – fillojmë të mbledhim ëndrra nga Ballkani dhe Evropa Qendrore, mandej do i kopjojmë, përkthejmë e interpretojmë, e sipas të ashtuquajturave “ëndrra fatsjellëse” edhe do i seleksionojmë ato. Fokus të veçantë i kushtohet ëndrrave të fëmijëve, të rinjve dhe të moshuarve, pavarësisht shtresave shoqërore, rajoneve apo religjioneve. Veç tjerash planifikojmë t`i ftojmë edhe personalitete të shoqërisë civili, që edhe ata të shpalosin ëndrra. Regjistrimi dhe mbledhja e materialeve do të dokumentohet me shkrim dhe përmes xhirimeve filmike. Gjithashtu, bashkëpunimi me kopshte fëmijësh, shkolla, universitete, organizata të të moshuarve, OJQ të kulturës dhe artit janë të mirëpritura.

Në fazën e dytë, në fillim të muajit korrik 2023, për disa ditë Teatri i Qytetit “Hadi Shehu” do të shndërrohet në një objekt kolektiv të prodhimit të ëndrrave. Arkitektura e teatrit, hapësirat brenda e jashtë objektit do të mund të përjetohen dhe “ëndërrohen” prapë, në formate tashmë krejt të reja. Këto hapësira, përveç akomodimit e disponimit të “ëndërruesve”, do jenë në funksion edhe për regjistrimin e shpresave, anktheve dhe vizioneve të tyre, duke i adaptuar në dhoma dhe vende ku ëndrrat e mbledhura do të përkthehen, interpretohen, përvetësohen dhe realizohen në grupe. Do të ftohen fëmijë, të rinj dhe të moshuar nga Kosova, të angazhohen në Pallatin e Ëndrrave; kurse, në bashkëpunim me transit, nga Evropa Qendrore për në Gjakovë do të udhëtojnë rreth 50 artistë dhe shkencëtarë, që së bashku me 50 artistë dhe shkencëtarë tjerë nga Kosova të punojnë në terrene përgjatë 10 ditëve festive. Synimi ynë, është prezantimi i një shfaqje 24-orëshe.

Në fazën e tretë, planifikohet që materiali i mbledhur i të gjithë pjesëmarrësve (ëndrrat e inçizuara, fotografitë, aksionet, audio e video-materialet…) të përmblidhen në një “libër-” apo “film ëndrrash”, që në fund të vitit 2023 të prezantohet para publikut.